Romatoloji kas-iskelet sistemi hastalıklarını inceleyen bilim dalıdır. Romatizmal hastalıklar kas-iskelet sistemi yanı sıra diğer organ sistemlerini de etkileyen hastalıklardır.
Başlıca sık görülen iltihaplı romatizmal hastalıklar: Rromatoid artrit, ankilozan spondilit, psöriatik artrit, erişkin still hastalığı, reaktif artrit, enteropatik artrit, sistemik lupus eritamatozus, skleroderma, sjögren sendromu, vaskülitler, dermatomiyozit, polimiyozit, behçet hastalığı, ailevi akdeniz ateşidir.
İltihaplı Romatizma Belirtileri
- Eklemlerde kızarıklık ve şişme, sıcaklık hissi, yanma, şiddetli ağrı
- Sabahları, bacak, el ve kollarda yaşanan tutulmalar,
- Yüksek ateş, halsizlik, bitkinlik
- Nedensiz kilo kaybı, uzun süren karın ağrıları, kronik ishal
- Eklem bölgelerinde ve cilt altında romatoid nodülü olarak tanımlanan şişlikler ve yumrular
- Tek ya da çift taraflı kalça ağrıları, gözlerde kızarıklık ve ağrı
İltihaplı Romatizma Nedenleri
- İltihaplı eklem romatizması genetik yatkınlığı olan bir hastalıktır. Kişimin birinci derece yakınlarında hastalığın varlığı kişide iltihaplı romatizma görülme oranını artırır.
- Yaşın ilerlemesine bağlı olarak gelişen kemik erimesi
- Sigara içme alışkanlığı iltihaplı romatizma riskini arttıran önemli bir etkendir.
- Aşırı et tüketimi, tereyağı ve peynir gibi yağlı gıdaların yüksek oranda tüketilmesi
- Kadınlarda iltihaplı romatizma görülme oranı daha yüksektir. Hamilelik, emziklilik, menopoz gibi dönemlerde hormonların salınımındaki düzensizlikler iltihaplı eklem romatizması hastalığını tetikler.
İltihaplı romatizma tedavisinde izlenen yol; iltihabu kontrol altına almak ve hastalığın belirtilerini yok etmeye çalışmaktır. Hastalığın kesin tanısı konulduktan sonra, doktorunuz tarafından hastalığın ilerlemesini durdurmak için antiinflamatuar ve antiromatizmal ilaç tedavisi başlanır. Bu ilaçlar ağrıları dindirir ve düzenli kullanıldığında dokularda oluşacak hasarlar önlenebilir.
Amacı iltihabı ortadan kaldırmak, kontrol altına almak ve hastalığın belirtilerini gidermeye çalışmaktır. Hastalığın kesin tanısı konduktan sonra doktor tarafından hastalığın ilerlemesini durdurmak için nonsteroid antiinflamatuar (NSAI) ve antiromatizmal (DMARD) ilaçlar reçete edilir. DMARD grubu ilaçların en sık kullanıldığı romatizma hastalığı romatoid artrittir. Günümüzde kullanılan tedavi rejimlerine göre romatoidartrit tanısı konduğunda DMARD grubu bir ilaçla tedaviye başlamak gerekir.
DMARD grubu ilaçlar ve kortikosteroidle romatoljik hastalıklarda önemli ölçüde tedavi yapılabilir olmasına karşılık bu ilaçların yetersiz olduğu ve daha etkili tedavi gereken hastalar da vardır. Bu hastaların tedavisi son 30 yıl içinde biyolojik ajanların keşfi ve kullanıma girmesi ile önemli ölçüde mümkün olmuştur. İmmunoloji ve biyoteknolide ilerlemeler sayesinde bu ilaçlar klasik tedaviye dirençli veya bu ilaçları tolere edemeyen hastalar için sunulan etkili bir seçenektir. İnflamatuvar artritte erken tedavide kullanılmaları ile hastalığın belirti ve bulgularını düzeltmekte aynı zamanda eklem hasarı da önemli ölçüde önlenebilmektedir.
Günümüzde biyoljik ajan tedaviler, klasik hastalık seyrini değiştiren (DMARD) ajanların etkin şekilde kullanımlarına karşın hastalık aktivitesinin kontrol altına alınamadığı veya bu ilaçlarla yan etki gözlenen hastalarda kullanılmaktadır. Biyoljik ilaçların başlıca yan etkileri enfeksiyonlar, infüzyon reaksiyonları, enjeksiyon yeri reaksiyonlarıdır. Daha az görülen yan etkiler ciddi enfeksiyonlar, mikobakteriyel ,fungal enfeksiyonlar, viral enfeksiyonlar, lenfoma ve maligniteler, kalb yetmezliği, demiyelinizan hastalıklar, sitopenilerdir. Romatoid artrit, ankilozan spondilit, psöriatik artrit, juvenil idyopatik artrit, enteropatik artritler, erişkin stil hastalığı, kristal artrit, ailevi akdeniz ateşi, sistemik lupus eritamatozus, Behçet hastalığı ve vaskülitlerde kullanılmaktadır.
Uzm. Dr. Melek ÖZER
Romatoloji Uzmanı
Şişli Kolan International Hastanesi
