Bozcaada Ege Denizinin kuzeydoğusunda yer alan Çanakkale’ye bağlı bir ilçedir. Anakaraya (Geyikli İskelesi) 4 deniz mili uzaklıktadır. Çevresi 38 km2’dir. En yüksek noktası 192m ile Göztepe’dir. Türkiye’de köyü olmayan tek ilçesi ve Türkiye’nin 3. büyük adasıdır. Adada 12 koy ve 12 burun bulunmaktadır. Adanın etrafında irili ufaklı 17 adacık bulunmakta ve kışın akan ufak derelerin dışında başka akarsuyu bulunmamaktadır.
Antik çağda Leukophrys, Yunan Mitolojisinde Tenedos adıyla anılan Bozcaada, stratejik konumundan dolayı çağlar boyunca birçok kez istilaya uğramış ve el değiştirmiştir. Adadaki nekrapol sahasında yapılan kazılardan anlaşıldığı üzere adanın tarihi M.Ö. 3000 yıllarına dayanıyor. Adanın bilinen sakinleri sırasıyla Pelasg’lar, Fenikeliler, Atinalılar, Yunanlılar, Persler, Büyük İskender, Bizanslar, Cenevizler, Venedikler ve Osmanlılar’dır.
Fatih Sultan Mehmet’in İstanbul’u fethetmesinden sonra Bozcaada, Türkler için önem kazanmış ve 1455’te Osmanlı topraklarına katılmıştır. Bu tarihten sonra Osmanlılar ve Venedikliler arasında Bozcaada için mücadeleler olmuş ve adanın hakimiyeti zaman zaman el değiştirmiştir.
Osmanlı yönetiminde geçen uzun bir dönemden sonra, Balkan Savaşları sırasında 1912’de Yunanistan tarafından işgal edilen ada, I. Dünya savaşının Çanakkale Savaşları döneminde İngiliz ve Fransız kuvvetleri tarafından işgal edildi ve lojistik destek için kullanılmıştır. Ada, Lozan Anlaşmasıyla 20 Eylül 1923’te Türkiye Cumhuriyeti’ne bağlanmıştır. 500 yıldır Rumların ve Türklerin bir arada yaşadıkları Bozcaada’nın nüfusu 2500 civarında.
Tarih boyunca göç alan ve göç veren adadaki Rum nüfus artık yalnızca 25-30 kişi. Son yıllarda büyük kentlerden gelip yerleşenlerin sayısı ise her geçen gün artıyor. Yazın gelen turistlerle birlikte ada nüfusu 5000-10.000 arasında değişiyor. Kışın ise nüfus 1000’e kadar inebiliyor. Toplam 300 civarı öğrenci eğitim görüyor. 0. yüzyıl başında nüfusun yarısından biraz fazlasını Rumlar oluştururken, bugün adada sadece 3 Rum kalmıştır.
Bozcaada Hakkında
Bozcaada mimarisi, Türk ve Rum kültürlerinin izlerini taşır. Önceleri kasaba merkezini Rum ve Türk Mahallesi olarak ikiye ayıran derenin yerine günümüzde Çınar Çarşı Caddesi bulunmaktadır. Ada merkezi şu anda Cumhuriyet (Rum) ve Alaybey (Türk) Mahallesi diye iki mahalleden oluşmaktadır. Cumhuriyet Mahallesinde Rum, Alaybey Mahallesinde Türk mimarisine ait izler taşıyan yapılar mevcuttur. Şehir merkezinde eski mahalle ve sokaklarda klasik yapı geleneği korunmaktadır. Adanın tamamının doğal ve arkeolojik sit alanı olması, tüm yapı ve onarımların Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulunca denetlenmesi nedeniyle çarpık yapılaşma görülmemektedir. Eski mimari dokusu korunmakta, restorasyonlar kendine özgü yapı tarzı dikkate alınarak yapılmaktadır.
Rum Mahallesinde sokaklar genelde grid sistem denilen genişçe ve birbirini dik kesen yapıdayken, Türk Mahallesinde sokaklar dar ve girifttir. Sosyal ve dini yapılar da mahallelere göre dağılmıştır. Kilise ve küçük şapel gibi yapılar Cumhuriyet Mahallesinde, cami, hamam, çeşme, namazgah gibi Türk kültürüne özgü yapılar Alaybey Mahallesindedir. Bitki örtüsünün büyük bölümünü bağlar oluşturduğu için Bozcaada’nın en büyük geçim kaynağı bağcılıktır.
Bozcaada Geçim Kaynakları
Bozcaada Boğazın tam çıkışında yer alır. Bu sebepten, kuzey rüzgarları adada çok fazla hakimdir. Böylece dünyanın en lezzetli çavuş üzümünün ve çeşitli üzümlerin yetişmesine olanak sağlar ve bunun yanı sırada şaraplık üzümlerde yetiştirilerek, adada bulunan 6 adet şarap fabrikasında işlenmekte ve piyasaya sevk edilmektedir. İlçenin ekonomisi bağcılık dışında, şarapçılık, balıkçılık ve turizme dayanmaktadır. İlçede ekonomik hayatın tarihi gelişimi incelendiğinde bağcılık, şarapçılık ve balıkçılık başlangıçtan beri sürekliliğini korumuştur.
Süngercilik ise daha önceleri bir geçim kaynağı iken günümüzde artık yapılmamaktadır. Son yıllarda turizm ilçe ekonomisinde sürükleyici bir rol oynamaya başlamıştır. Hizmetler sektörü gelişmiş durumdadır. Turizm İlçede 1990’lı yıllardan itibaren gelişmeye ve en önemli ekonomik faaliyet olmaya başlayan bir sektördür. Liman Başkanlığına kayıtlı 213 balıkçı teknesi ile 98 kişi profesyonel olarak balıkçılık yapmaktadır. 2004 yılında kurulan Bozcaada Su Ürünleri Kooperatifi’nin 42 üyesi bulunmaktadır. Ada dışından gelen balıkçılar daha büyük teknelerle avlanmakta ve yüksek miktarda deniz ürünü elde etmektedirler. Ada balıkçıları tarafından avlanan balıklar Bozcaada Balık Hali’ne satılmaktadır.
Ada’da hem tarihi merkezinde hem de Ada dışındaki bağ ve koyların bulunduğu bölgelerdeki tesisler, küçük pansiyon, bağevi, özel tesis, tatilköyü, resort otel ve butik otel tarzında hizmet vermektedir. Konaklama işletmeleri genellikle 1 Nisan-1 Kasım arasında açık olmakla birlikte 12 ay ve sürekli açık olan tesisler de bulunmaktadır.
İlçenin sosyal hayatında turizm sezonu dışında büyük bir canlılık görülmemektedir. Turizm sezonunda ise tüm işyerlerinin açılması, yazlıkçıların ve turistlerin gelmesi ve kültür ve sanat etkinliklerinin yapılmasıyla sosyal hayat oldukça canlanmaktadır.
Halk geçimini bağcılık, şarapçılık, balıkçılık ve büyük ölçüde turizmden sağlamaktadır. Ticari faaliyetler turizm sezonunda oldukça artmaktadır. Otel ve pansiyonculuğun yanı sıra ev pansiyonculuğu yaygındır.
Bozcaada da Görülecek Yerler İçin Tıklayınız…
Bozcaada ‘ya Gitmeyi Düşünenler İçin Yararlı Bilgiler
• Her çarşamba meyve ve sebze pazarı kurulmaktadır.
• Adada sadece Ziraat Bankası bulunmakla birlikte, Garanti Bankası ATM’si, İş Bankası ATM’si ve Akbank ATM’si bulunmaktadır.
• Adada tek eczane vardır.
• 24 saat hizmet veren Sağlık merkezi bulunmaktadır.
• Ada merkezinde kiralanabilir bir halı saha bulunmaktadır.
• Adadaki Halk Kütüphanesi Pazar-Pazartesi hariç her gün 8.30-17.00 saatleri arasında açıktır.
• 1 adet benzin istasyonu bulunmaktadır.
• Adada 2011 yılından beri poşet kullanılmamaktadır, kese kağıdı, bez çanta ve fileler kullanılmaktadır.
• Adada 45 yat kapasiteli bir yat limanı bulunmaktadır. Belediyemizin işletmesinde olup, yakıt ikmali, otomatik sayaçlı elektrik ve su hizmeti verilmektedir. Özel işletmelerden yatlara çamaşır, buz, halat hizmeti verilmektedir.
• Adada 1 adet PTT Müdürlüğü yer almaktadır.
• Her sabah ilk gemi ile Belediye Otobüsü Çanakkale’ye gidip akşam gemisi ile dönüş yapmaktadır.
• Ada içerisinde ulaşım taksi, dolmuş, bisiklet ve motorsikletlerle sağlanmaktadır.
• Kurye hizmeti bulunmaktadır.
• Belediye balık hali bulunmaktadır.
• Yaz aylarında tekne ve dalış turları hizmet vermektedir.
• Ayazma ve Çayır plajlarında su sporları hizmet vermektedir.
• Bisiklet, araba ve scooter kiralama şirketleri bulunmaktadır.
• 17 rüzgar gülünden oluşan bir rüzgar enerji santrali yer almaktadır.
 4 deniz mili uzaklıktadır. Çevresi 38 km2’dir){kind=link}