Sabah hastalığı nedir?
Birçok kadının hamilelik sırasında yaşadığı bulantı ve gebelikte kusma sabah hastalığı olarak bilinir. Sabah hastalığı olarak adlandırılsa bile, şikayetler günün herhangi bir saatinde görülebilir ve çoğu hamile kadın kendisini gün boyu rahatsız hisseder. Şikayetler ortalama 5-6 gebelik haftasında başlar, 9. hafta civarında pik yapar, 16-20. gebelik haftasına kadar çoğunlukla ortadan kalkar. Gebelerin % 5′ lik kısmında doğuma kadar sürebilir. Bulantı kusma hafif veya şiddetli olabilir. Bulantı kusma özellikle kalıcı veya şiddetli olduğunda, sadece hamile kadını etkilemekle kalmayıp tüm ailenin yaşam kalitesini bozabilir.
Gebelik kusmasının nedeni nedir?
Gebelikte kusma ‘nın kesin nedeni henüz net değildir. Birçok faktör etkili olabileceği düşünülmektedir. Gebelikte artan hormon seviyeleri, midenin boşalma süresinin uzaması, genetik yatkınlık ve artan koku hassasiyeti bu faktörlerden birkaçıdır. İstenmeyen gebeliklerde ya da aile içi problem yaşayanlarda daha sık görülmesi psikolojik nedenlerin de rolü olduğu gösterir. Ayrıca bulantı kusma hali gebeliklerde daha
sık görülür.
Hiperemezis gravidarum nedir?
Hiperemezis gravidarum, gebe kadınlarda sık kusmaya neden olan bir durumdur. Sabah hastalığından farklı olarak hiperemezis gravidarumda her gün, hatta çoğunlukla gün içerisinde birçok defa kusma görülür. Hiperemezis tanısı için yaygın tanı kriterleri, kusmaya bağlı olarak gebelik öncesi kilosuna göre % 5’den fazla kayıp olması ve idrar tetkikinde keton saptanmasıdır. Anne adayında sıvı kaybına bağlı belirti ve bulgular görülebilir; ayrıca kanda bazı laboratuar anormallikleri eşlik edebilir.
Diyet değişiklikliğinin faydası var…
Bulantı ve kusmayı azaltmak için yemek düzeni değiştirilmelidir.
• Yataktan kalkmadan önce biraz tuzlu kraker atıştırılmalı
• Sevilen ve tolere edilen besinler tercih edilmeli, Şikayetleri artıran yiyeceklerden uzak durulmalı
• Az miktarda ve sık yenilmeli
• Tadı tuzlu gdalar (kraker,tost vs. ) tercih edilmeli
• Baharatlı, yağlı ve asitli yiyeceklerden uzak durulmalı
• Sıvı gıdalar katı gıdalardan en az 30 dakika önce veya sonra alınmalı
• Sıvı gıdalar soğuk olarak tüetilmeli ve ekşi içecekler (maden suyu, limonata, ayran) tercih edilmeli
• Eğer imkan varsa anne adayının yemeği bir yakını tarafından hazırlanmalı
Tetikleyici faktörlerden uzak durun!
Bulantı kusmayı tetikleyen çevresel etkenlerden uzak durulmalıdır. Sıkışık havasız odalar, sıcak, nem, ağır kokular (sigara, parfüm, kimyasallar,gıda), gürültü ve bazı ilaçlar (demir,vitaminler) bulantıyı artırabilir.
Ne zaman doktoruma başvurmalıyım?
Diyet değişikliği ve bulantı kusmayı tetikleyen faktörlerden uzak durmak her hastada aynı derecede etkili olmayabilir. Bazı vitaminlerin, zencefilin ve hekiminiz tarafından size uygun görülen kusma önleyici ilaçların kullanımı gerekebilir. Gebelikte ilaç kullanımına anne adayı şüphe ile yaklaşabilir. Ama uzun yıllar gebelik kusmalarında kullanılan ve gebelikte güvenli kabul edilen ilaç seçenekleri bulunmaktadır. Normalden daha sık idrara çıkma, idrar renginin koyu sarı olması, ayaktayken baş dönmesi, halsizlik ve kilo verme gibi sıvı kaybı belirtileri olması halinde ise hemen doktora başvurulmalıdır. İlaç tedavisine cevap vermeyen aşırı kusma ve sıvı kaybı durumunda tedaviye hastanede yatırılarak devam edilmesi gerekebilir.
Sabah hastalığı başka hastalıklarla karışabilir!
Bazı enfeksiyöz hastalıklar, mide bağırsak sistemi hastalıkları, hormonal, nörolojik ve metabolik hastalıklar ve gebelik zehirlenmesi de gebelikte bulantı kusmaya sebep olabilir. Özellikle gebeliğin 4. ayından sonra başlayan ya da 4. aydan sonra azalmayan kusmalarda altta yatabilecek hastalıkları araştırmak gerekebilir.
